نقش گرده گل و فواید آن برای زنبورهای عسل

نیازهای غذایی زنبور عسل مشابه نیازهای غذایی انسان است. یعنی به پروتئین ها (اسیدهای آمینه)، کربوهیدرات ها (قند)، مواد معدنی، چربی/لیپیدها (اسیدهای چرب)، ویتامین ها و آب نیاز دارند. زنبورهای عسل برای تامین نیازهای غذایی خود، شهد، گرده و آب را جمع آوری می کنند.

زنبورها تقریباً از هر منبع نزدیک به کلنی های خود به دنبال آب هستند. این منابع شامل برکه ها، نهرها، شیرهای چکه کننده آب ، استخر همسایه، ظروف حیوانات و ظروف آب پرندگان است. در طول هوای گرم، زنبورهای عسل از آب برای خنک کردن کلنی با باد زدن و تبخیر قطرات آب در داخل کندو استفاده می کنند. آب ممکن است علاوه بر هیدراتاسیون (رساندن آب به بدن موجودی که دچار اتلاف زیاد مایعات شده است)، مواد معدنی ضروری را نیز فراهم کند.

زنبورهای عسل شهد فرآوری شده (عسل) و گرده (نان زنبور عسل) را مصرف می کنند که هر دو از گل ها تامین می شوند . شهدی که زنبورها آن را به عسل تبدیل می کنند، به عنوان منبع اصلی کربوهیدرات برای زنبورها عمل می کند. انرژی لازم برای پرواز، نگهداری کندو و فعالیت های روزانه عمومی را فراهم می کند. بدون منبع یا کربوهیدرات اضافی، زنبورها در عرض چند روز از بین می روند. به همین دلیل مهم است که مطمئن شوید که کلنی ها در طول ماه های زمستان ذخایر عسل کافی دارند. کلنی ها می توانند به سرعت از گرسنگی بمیرند! شهد همچنین منبع مواد معدنی مختلفی مانند کلسیم، مس، پتاسیم، منیزیم و سدیم است، اما وجود و غلظت مواد معدنی در شهد بسته به منبع گل متفاوت است.

محتوای گرده
گرده به شکل نان زنبور عسل منبع اصلی پروتئین زنبور عسل است و همچنین چربی/لیپیدها، مواد معدنی و ویتامین ها را تامین می کند. پروتئینی که گرده گل فراهم می کند برای تولید نوزادان و رشد زنبورهای جوان حیاتی است. گرده، متغیرترین منبع غذایی از نظر تغذیه ای است که زنبورهای عسل از آن استفاده می کنند و معمولاً از موارد زیر تشکیل شده است: آب (7٪ - 16٪)، پروتئین خام (6٪ - 30٪)؛ عصاره اتر (1٪ - 14٪)؛ کربوهیدرات ها، از جمله قندهای کاهنده (19٪ - 41٪)، قندهای غیر احیا کننده (0٪ - 9٪)، و نشاسته (0٪ - 11٪). لیپیدها (5%)؛ خاکستر (1٪ - 6٪)؛ و ناشناخته (22٪ - 36٪). گرده های حاصل از منابع مختلف گل دارای مقادیر متفاوتی از هر اجزاء ذکر شده بالاست: همه گرده ها برای زنبورها به یک اندازه مغذی نیستند.

وجود گرده به لحاظ پروتئینی که برای رشد کندو فراهم می کند ضروری است، اما مقدار پروتئین خام موجود در گرده در بین گرده های مختلف از 6 تا 30 درصد وزن خشک کل گرده متغیر است. پروتئین از اسیدهای آمینه تشکیل شده است که 10 مورد از آنها برای زنبورهای عسل ضروری است و اینها عبارتند از ترئونین، والین، متیونین، ایزولوسین، لوسین، فنیل آلانین، هیستیدین، لیزین، آرژنین و تریپتوفان. مقدار و نوع اسیدهای آمینه موجود در گرده بر اساس منبع گلی که گرده از آن جمع آوری شده است متفاوت است.

گرده گل از کجا تولید می شود؟
گرده توسط پرچم تولید می شود که بخش تولید مثل نر گل است (شکل 2). زنبورهای عسل نقش مهمی به عنوان گرده افشان دارند زیرا گرده گل را از پرچم گل به کلاله (قسمت ماده) گلهای مشابه یا متفاوت منتقل می کنند. گاهی اوقات گرده فقط باید به کلاله روی همان گل یا گل دیگری در همان گیاه منتقل شود، اما اغلب گرده باید به طور کلی به گیاه دیگری برسد. رابطه بسیار پیچیده ای بین گیاهان و گرده افشان های آنها ایجاد شده است، زیرا هر دو طرف برای بقا به یکدیگر متکی هستند.

شکل 1. نمودار تشریحی یک گل.

گونه های مختلف گیاهی از نظر کمیت و کیفیت گرده تولیدی با هم تفاوت دارند. برخی از گیاهان ممکن است گرده فراوان تولید کنند، اما گرده ممکن است کیفیت پایینی داشته باشد، در حالی که برخی دیگر ممکن است گرده بسیار کمی اما با کیفیت بالا تولید کنند. گیاهانی که نزدیک به هم هستند (در یک جنس) تمایل دارند مقادیر مشابهی از پروتئین خام موجود در گرده های خود داشته باشند. گیاهان با ارزش پروتئین خام نسبتاً بالا شامل کلزا ( Brassica napus- 23%) و بادام ( Prunus dulcis -26%)، در حالی که گیاهان با سطوح پروتئین خام پایین تر شامل تمشک/شاه توت ( Rubus spp.-19%)، بید ( Salix) هستند. spp.-17٪، آفتابگردان ( Helianthus annuus -16٪)، و کاج ( Pinus spp.-7٪).

ذکر این نکته ضروری است که چندین روش مختلف برای تجزیه و تحلیل محتوای پروتئین در گرده استفاده می شود که به نوبه خود می تواند نتایج متفاوتی را به همراه داشته باشد. در نتیجه باید از سطوح پروتئین منتشر شده در گرده های مختلف به عنوان یک دستورالعمل کلی و نه یک مقدار قطعی استفاده کرد.

مجموعه گرده توسط زنبور عسل
مشاهده شده است که کارگران زنبور عسل گرده را بر اساس بو و پیکربندی فیزیکی دانه های گرده انتخاب می کنند نه بر اساس ارزش غذایی. یک کلنی زنبور عسل با اندازه معمولی با تقریبا 20000 زنبور، حدود 57 کیلوگرم گرده در سال جمع آوری می کند. به طور متوسط، 15 تا 30 درصد از چراگرهای یک کلنی گرده جمع آوری می کنند. یک زنبور عسل می‌تواند بار گرده‌ای را که حدود 35 درصد وزن بدن زنبور است را به کندو حمل کند. زنبورها این گرده را روی پاهای عقب خود بر روی ساختارهای تخصصی که معمولاً "سبدهای گرده" یا کوربیکولا نامیده می شوند حمل می کنند (شکل 2).

شکل 2. زنبور کارگری که گرده را در سبدهای گرده خود حمل می کند.

هنگامی که گرده به کلنی بازگردانده می شود، کارگران با افزودن ترشحات غددی حاوی آنزیم ها و اسیدهایی که از فعالیت مضر باکتری جلوگیری می کند ، گرده را برای نگهداری طولانی مدت آماده می کنند (شکل 4). گرده های ذخیره شده "نان زنبور عسل" نامیده می شود. زنبورها همچنین میکروب های مفیدی را به گرده اضافه می کنند و آنزیم هایی تولید می کنند که به گرده کمک می کند تا مواد مغذی و اسیدهای آمینه را آزاد کند. نان زنبور عسل نسبتاً سریع توسط کلنی مصرف می شود و فقط در صورت وجود مقدار اضافی برای چند ماه ذخیره می شود. نیاز سالانه یک کلنی به گرده بین 15 تا 55 کیلوگرم تخمین زده شده است.

شکل 3. گرده هایی که از تله گرده ای که روی تخته پایین کندو زنبور عسل قرار داده شده است جمع آوری شده است.

زنبورها برای رشد و نمو به گرده نیاز دارند. زنبورهای نابالغ (لارو) با مخلوطی از غذای نوزاد و نان زنبور عسل تغذیه می شوند. زنبورهای تازه بوجود آمده نان زنبور عسل را مصرف می کنند تا بدن آنها رشد کامل پیدا کند. مقدار گرده مورد نیاز برای پرورش یک لارو کارگر تنها 124-145 میلی گرم تخمین زده شده است. این حاوی حدود 30 میلی گرم پروتئین است. حداقل سطح پروتئین مورد نیاز برای زنبورهای عسل بین 20 تا 25 درصد پروتئین خام تخمین زده شده است. گرده هایی با سطح پروتئین در این محدوده برای کلنی ها مفیدتر هستند و به آنها اجازه می دهند تا نیازهای پروتئینی خود را به راحتی برآورده کنند. رژیم غذایی حاوی گرده های پر پروتئین، طول عمر زنبورهای کارگر را افزایش می دهد، در حالی که پرورش بچه ها در صورت حمایت از گرده های کم پروتئین کاهش می یابد.

محتوای پروتئین بسیار مهم است و مهمترین رکن برای گرده است، اما اطلاعات کمی در مورد اهمیت سایر مواد مغذی موجود در گرده برای زنبورها وجود دارد. تجزیه و تحلیل شیمیایی ترکیب گرده پیچیده است و تنها تعداد کمی از گرده ها به خوبی بررسی شده اند. یک نشریه خوب برای بررسی محتوای گرده بسیاری از گیاهان رایج، سایت "زنبورهای چاق ، زنبورهای لاغر" است ( https://www.agrifutures.com.au/wp-content/uploads/publications/05-054.pdf ). نویسندگان این راهنما فهرستی از ترکیبات گرده از برخی از گیاهان رایج استرالیا را شامل می شوند. هنگام بررسی لیست، به یاد داشته باشید که گیاهان در یک جنس اغلب دارای محتوای پروتئین مشابه هستند.

زنبوردار برای اطمینان از برآورده شدن نیازهای غذایی کلنی چه کاری می تواند انجام دهد؟
یک زنبوردار باید مطمئن شود که گیاهان موجود در آن منطقه واقعاً گرده را فراهم می کنند. به عنوان مثال، زنبورها روی بسیاری از گیاهان زینتی گرده نمی خورند، بنابراین همه گل های شکوفه برای زنبورها جذاب نیستند. همچنین حجم گرده تولید شده توسط یک گیاه لزوماً با استفاده زنبور از گرده آن گیاه ارتباطی ندارد. برای مثال درختان کاج مقادیر زیادی گرده فقیر از پروتئین تولید می کنند اما معمولا زنبورهای عسل از آنها بازدید نمی کنند. علاوه بر این گیاهانی که مقادیر زیادی شهد تولید می کنند همیشه گرده زنبورها را نیز تامین نمی کنند.

هنگام در نظر گرفتن نیازهای تغذیه ای زنبورهای عسل، مهم است که "تنوع، تنوع، تنوع" را به خاطر بسپارید. هیچ گرده ای به تنهایی تمام نیازهای غذایی یک کلنی را برآورده نمی کند، بنابراین انواع گرده ها از منابع گیاهی مختلف به اطمینان از برآورده شدن این نیازها کمک می کنند. درست مانند انسان، زنبورها به رژیم غذایی کامل نیاز دارند. هنگام بازدید از کلنی زنبور عسل، باید سلول هایی با رنگ های متنوع از گرده (نارنجی، زرد، قرمز، سفید، سبز و غیره) در قاب ها مشاهده شود. علاوه بر این کیفیت گرده از کمیت آن مهمتر است.

یک زنبوردار باید با گیاهان شهد و گرده زا در منطقه خود آشنا باشد. همچنین، نیازهای یک کلنی بسته به فصل، تولید مثل و اهداف زنبوردار تغییر می کند. در صورت کمبود گرده، یا مشکوک بودن به بی کیفیت بودن گرده موجود، ممکن است نیاز باشد که یک جایگزین یا مکمل گرده در اختیار کلنی قرار گیرد. زنبورداران باید خود را در مورد گیاهان شکوفه در منطقه خود و نیازهای فصلی کلنی های خود آموزش دهند.

نویسندگان : Amanda Ellis, Jamie D. Ellis, Michael K. O'Malley, and Catherine M. Zettel Nalen